Spreekwoordenschilderij van Bruegel

Pieter Bruegel de Oude heeft een fantastisch mooi schilderij gemaakt met een enorme rijkheid aan spreekwoorden en gezegden. Sommigen zijn wat ouder, maar nog steeds vaak amusant en herkenbaar. Vele anderen zijn tot op heden den dage nog bekend.

Als je het schilderij wilt zien in volledige hoge resolutie, klik dan hier voor het 15 MB bestand.

Zoek ze op in het plaatje boven of met de nummers hieronder:

LocatieSpreekwoordBetekenis
1De duivel op het kussen bindenMet iedereen raad weten
2Een pilaarbijterEen zeer schijnheilig of hypocriet persoon
3Geloof nooit iemand die in de ene hand water en de andere hand vuur draagtWees niet lichtgelovig, niet iedereen is het vertrouwen waard
4Met het hoofd tegen de muur lopenHet onmogelijke proberen te bereiken
4Aan de ene voet een schoen, de ander blootvoetsEvenwicht is het voornaamst
5Men moet de schapen scheren al naar ze wol hebbenNiet tegen elke prijs voordeel willen nastreven
5Men moet de schapen scheren maar niet villenAls men uit hebberigheid de inkomstenbron opoffert heeft men niets meer voor in de toekomst
5-6De een scheert schapen, de ander varkensHet is ongelijk verdeeld in de wereld
7Zo mak als een lammetjeHeel meegaand zijn
8Zij hangt haar man de blauwe huik omZij bedriegt haar man
9Als het kalf verdronken is dempt men de putPas na een ongeluk wordt actie ondernomen
10Rozen (paarlen) voor de zwijnen werpenGeld of moeite verspillen aan iets nutteloos
11Men moet zich krommen, wil men door de wereld kommenMen moet er wat voor over hebben om iets te bereiken
12Hij laat de wereld op zijn duim draaienMen doet alles wat hij wil
13Ze trekken om het langstZe willen beiden winnen
14Een stok in het wiel stekenIets of iemand tegenwerken
14Die zijn pap gemorst heeft kan niet alles weer oprapenSchade kan nooit geheel worden goedgemaakt
15Liefde is waar de geldbuidel hangtLiefde is te koop
16Een hark zonder steelIets waardeloos
17Niet van het ene brood tot het andere weten te gerakenNiet rond kunnen komen
18Het bijltje zoekenEen excuus of uitweg verzinnen
18Zijn licht ergens op laten schijnenIets duidelijk maken
18Een grote lantaarn maar een klein lichtVeel praten, maar er weinig verstand van hebben
18Met een lantaarn te zoekenMoeilijk te vinden
18De bijl naar de steel werpenIets geheel opgeven
19De haring braadt hier nietHet gaat niet zoals het zou moeten
19De haring braden om de hom of kuitIets opofferen om een kleinigheid
19Een deksel op de kop hebbenDe verantwoordelijkheid voor iets nemen
19De haring hangt aan zijn eigen kieuwenMen dient verantwoording te nemen voor de eigen daden
19De rook kan het hangerijzer niet derenHet heeft geen zin te proberen iets dat vast staat te veranderen
19Daar steekt meer in dan een enkele panharingDaar zit meer achter
20De zeug loopt met de tap wegNalatigheid is hier troef
21De kat de bel aanbindenIets al te publiekelijk ondernemen
22Tot de tanden bewapendZwaar bewapend
22In het harnas stekenWoedend zijn
23Zorg dat daar geen zwarte hond tussen komtPas op dat het niet misgaat
23De een rokkent wat de ander spintRoddelen
24Het varken is door de buik gestokenAlles is doorgestoken kaart, opgezet spel, de zaak is vooraf bedisseld
25Twee honden aen eenen beene, si draghen selden wel overeeneVerbitterd om iets vechten
26Voor God een baard van vlas makenSchijnheilig zijn
26Ze staat in haar eigen lichtZe is trots op zichzelf
26Niemand zoekt de ander in de oven als hij er zich niet zelf in verstopt heeftAlleen wie zelf slecht is denkt slecht over anderen
27Het kippenei grijpen en het ganzenei laten lopenEen verkeerde keuze maken
28Tegen een oven gapenProberen iets onmogelijks te doen
29Door de mand vallenDoorzien worden
29Tussen hemel en aarde hangenIn een lastige situatie verkeren
30De hond in de pot vindenTe laat zijn voor het eten
30Tussen twee stoelen in de as zittenNiks uitvoeren / besluiteloos zijn
31Daar hangt de schaar uitMen is daar niet te vertrouwen
31Aan een been knagenLangdurig vergeefs bezig zijn
32Een hennentasterIemand die zich druk maakt om ongelegde eieren
33De dag met manden uitdragenTijd verdoen
34Een kaars voor de duivel brandenBij iedereen slijmen
35Bij de duivel te biecht gaanGeheimen onthullen aan de vijand
35Een oorblazerEen kwaadspreker
36De haan en de vos hebben elkaar te gastTwee bedriegers zijn steeds op hun eigen voordeel uit
36Wat heb je aan een mooi bord als het leeg is?Lichamelijke behoeften gaan voor zintuiglijke
36Bij iemand in het krijt staanIemand iets verschuldigd zijn
36Een schuimspaan zijnEen zuiplap of niksnut zijn
37Het is gezond om in het vuur te pissenHet is goed om hevigheid te kalmeren
37Hij vangt vissen met zijn handenHij profiteert van andermans werk
37Met hem kan men geen spies draaienMet hem valt niet samen te werken
38Op hete kolen zittenOngeduldig zijn
39De omgekeerde wereldHet tegenovergestelde van wat normaal en logisch is
40Op de wereld schijtenOveral maling aan hebben
41Elkaar bij de neus nemenElkaar voor de gek houden
41De teerling is geworpenDe beslissing is genomen
41De gekken krijgen de beste kaartenHet geluk is met de dommen
42De kaarten vallen op tafelHet hangt van het lot af
42Iets door het oog van de schaar halenMateriaal van op het werk voor jezelf houden / Jezelf oneerlijk zaken toeëigenen
43Daar hangt de po uitHet is niet zoals het zou moeten zijn
43Tegen de maan pissenIets onmogelijks proberen
43Een ei in het nest latenIets op voorraad hebben
43Lachen als een boer die kiespijn heeftGedwongen of geforceerd lachen
44Ergens de gek mee scherenIets of iemand bespotten
45Achter het net vissenEen kans missen
46De grote vissen eten de kleineDe machtigen verrijken zich ten koste van de armen
47De zon niet in het water kunnen zien schijnenAfgunst hebben (jaloers zijn) op een ander
48Tegen de stroom is het kwaad roeien / zwemmenTegen algemene opvattingen kan men zich moeilijk verzetten
49De kruik gaat zolang te water tot zij barstAlles heeft zijn beperkingen
49De breedste riemen worden uit andermans leer gesnedenHet is gemakkelijk met kwistige hand te beschikken over wat een ander toebehoort
49Een aal bij de staart hebbenEen lastige taak ondernemen
50Iets door de vingers zienIets oogluikend toestaan
51Daar hangt het mes uitMen durft daar een grote uitdaging aan te gaan
52Daar staan klompenTevergeefs wachten
53Een gat in het dak krijgenNiet erg slim zijn
53Aan een oud dak moet je veel herstellenVerouderde zaken vergen nu eenmaal onderhoud
53Men heeft daar latten op het dakDaar wordt afgeluisterd
54De ene pijl de andere nazendenEen dwaze of nutteloze daad herhalen
54Zijn pijlen verschietenTe snel handelen
55Twee zotten onder één kaproenEen gek is zelden alleen
55Dat groeit uit het raamDat kan men niet geheim houden
56Hij speelt op de kaakHij stelt zich aan
57Van de os op de ezel springenSlechte zaken doen
58Zijn gat aan de poort vegenZich nergens zorgen om maken
58Iedereen moet zijn last dragenIeder heeft zijn problemen
58De schouders eronder zettenZich inspannen
58De ene bedelaar ziet de andere niet graag voor de deur staanMen is bang voor concurrentie
59Dat hangt als een schijthuis boven de grachtDat is overduidelijk
59Hij kan door een eiken plank zien als er een gat in zitHij is niet zo bijzonder als hij zich voordoet
59Uit hetzelfde gat schijtenHet met elkaar eens zijn
60Geld in het water gooienGeld verspillen
60Een morse muur is snel afgebrokenAls iets slecht gemaakt wordt gaat het gemakkelijk kapot
61De kap aan de haag hangenHet voor gezien houden
62De beren zien dansenHonger hebben
62Wilde beren vertoeven graag bij soortgenotenSoort zoekt soort
63De bezem uitstekenDoen en laten wat men wil als de baas of leidinggevende er niet is
63Onder de bezem getrouwd zijnOngetrouwd samenwonen
64Daar zijn de daken met vlaaien bedektDaar is men rijk
65Zodra het hek van de dam is lopen de varkens in het korenAls er geen toezicht is springen kinderen of ondergeschikten uit de band
65Wat de boer aan het koren verliest zal hij aan het spek wel terugvindenWaar iemand iets verliest zal iemand (anders) iets winnen
66Hij loopt alsof hij het vuur in zijn aars heeftHij loopt heel hard
66Wie vuur eet schijt vonkenAls men iets gevaarlijks onderneemt krijgt men nare gevolgen
67Zijn huik naar de wind hangenZijn mening aanpassen naargelang de situatie
68Het ringetje van de deur kussenOnderdanig of beleefd zijn voorbij geloofwaardigheid
69De ooievaar nakijkenTijd verdoen
69Aan de veren kent men de vogelAan iemands uiterlijk (verzorging / kleding) kan men zijn karakter afleiden
70Pluimen in de wind waaienIets doen zonder na te denken
71Twee vliegen in één klap slaanEfficiënt bezig zijn
72Hij geeft er niet om wiens huis in brand staat, als hij zich maar aan de gloed kan warmenHij doet overal voordeel mee, ongeacht de gevolgen voor anderen
73De bok slepenUitsloven om niks
73Nood doet zelfs oude vrouwen rennenEen onverwachte situatie kan verrassende kwaliteiten naar boven brengen (vergelijkbaar met “angst geeft vleugels”)
74Paardenkeutels zijn geen vijgenUiterlijk kan bedriegen, laat je niks wijsmaken
75Als de ene blinde de ander leidt vallen ze beiden in de grachtWanneer onbekwamen andere onbekwamen adviseren gaat het fout
76De reis is nog niet ten einde als men kerk en toren herkentGeef niet op voor het doel geheel is bereikt
76Niemand zo fijn iets spon of het kwam aan het licht der zonNiets kan eeuwig verborgen blijven
77Een oogje in het zeil houdenAlert zijn
77Voor de wind is het goed zeilenOnder gunstige omstandigheden is het gemakkelijker succes te hebben
78Wie weet waarom de ganzen blootsvoets gaan?Alles heeft een reden, ook al is die niet altijd even duidelijk
78Als ik ze niet hoef te hoeden laat ik de ganzen ganzen zijnIk bemoei me niet met andermans zaken als het niet hoeft
79Waar aas is vliegen kraaienAls er iets te halen valt staat iedereen vooraan
80Op de galg schijtenNergens bang voor zijn

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *