Daniel Kahneman legt in zijn boek “Ons feilbare denken” uit dat het menselijk brein uit 2 denksystemen bestaat:
- Het snelle primitieve brein
- Het langzame bewuste brein
Zit er dan veel verschil in snelheid? Ja enorm. Het bewuste brein is net een telefoonmodem: paar piepsignaaltjes per seconde maximaal. Het onbewuste brein? Miljoenen per seconde, net hypersnel glasvezel. Het onbewuste brein hoort, voelt, proeft, ruikt en ziet alles. Maar het onbewuste brein is selectief met doorgeven aan het bewuste brein. Dat bewuste brein kan namelijk niet zoveel aan.
Voorbeelden
Aantal voorbeelden:
- Je staat in 2 groepjes mensen te praten. Jij staat in het ene groepje en hoort alles van het ene groepje. Het andere groepje let je niet op. Opeens noemt iemand in het andere groepje je naam. Dit hoor je wel. Hoe kan dit? Het onbewuste brein heeft alles gehoord, maar filter alleen wat voor jou nuttig is: het gesprek in de kring waar je staat, en de naam van jezelf van het andere groepje. Dit voorbeeld heeft een echte neem gekregen: het cocktailparty effect.
- Je bent aan het autorijden. Weet je nog hoe het er 2 minuten geleden uitzag? Nee, dat ben je weer vergeten. Je bent actief nu aan het autorijden, maar waar je 2 minuten geleden was ben je kwijt en is niet interessant. Als je afgeleid bent en er gebeurd iets raars heb je gelukkig nog je onbewuste brein die je hopelijk op tijd kan signaleren: let op!
Veel oefenen en ervaring
Door veel te oefenen en ervaring ga je van het langzame systeem naar het snelle systeem. Denk aan autorijden: de eerste lessen moet je alles bewust doen. Schakelen, kijken, remmen, sturen. Als je verder bent, dan gaat alles automatisch.
Zo is het ook met andere zaken; door veel te oefenen en ervaring gaat alles op de automatische piloot en herken je zaken supersnel. Dit is ook de basis van de 10.000 uur regel, die zegt dat je pas ergens goed in bent als je 10.000 uur er mee bezig bent geweest.
Gebruik maken van het snel systeem
Je kunt ook gebruik maken van het snelle systeem. Als je een probleem hebt waar je flink over moet nadenken, probeer dat probleem dan niet direct op te lossen. Denk wel uiteraard eerst goed bewust na over het probleem. Komt de oplossing mooi. Komt die niet, wacht dan! Vaak helpt afleiding (sporten, douchen), of een nachtje slapen. Dan kan opeens ‘spontaan’ de oplossing naar voren komen. Het snelle systeem heeft dan de oplossing bedacht, en geeft die door aan het trage bewuste systeem. Dit is vaak het “eureka” gevoel.