Voorspellingen doen is een vak apart. Meestal is het heel moeilijk en klopt er niks van. Zeker in omstandigheden met complexe systemen. Dat is de kernboodschap van het boek ‘De Zwarte Zwaan’. Een mooi voorbeeld hiervan is het leven van een kalkoen:
Het gewicht van de kalkoen neemt toe en toe en alles gaat prima. Vanuit de kalkoen gezien. Echter, vlak voor een feestdag komt de hakbijl. Totaal onverwacht, gezien vanuit de kalkoen. En dat is wat er in de werkelijkheid helaas ook te veel gebeurt: alle lijntjes worden makkelijk doorgetrokken. Maar resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Deze slogan is helaas vaker toepasbaar dan je zou willen.
3 lichamen probleem
Dat is het probleem met Zwarte Zwanen: unieke niet voorspelbare gebeurtenissen met verstrekkende gevolgen. Voorbeeld: het vastzitten van het schip de EverGiven in het Suez kanaal. De kans daarop is natuurlijk miniem, de consequenties gigantisch. Deze zwarte zwanen ontstaan in wat de auteur van het boek Extremistan noemt. Daar waar niet lineaire en asymmetrische processen aan het werk zijn: hier is het waar een kleine verandering of afwijking in het begin tot een enorme uitslag kan leiden (dit heet ook wel het drielichamenprobleem).
Dit voorbeeld is als volgt: een laser lichtstraal weerkaatst op een bol die vervolgens tegen de rand en weer op de bol weerkaatst. Waar komt de lichtstraal rechts uiteindelijk terecht? Dit is een vrij eenvoudig probleem met maar drie zaken: laserstraal, bol en een rand. Dit is natuurkunde, dus alles kun je uitrekenen en je hebt niks met meningen te maken. Een laser is uitermate nauwkeurig. Maar toch: een minieme afwijking in het begin leidt tot een heel grote afwijking op het einde.
Dit is dus al zo bij deze simpele opzet. Dus laat staan als het hele system heel erg complex is.
Geluk of kunde
Ook het feit dat een portie geluk bijdraagt aan succes wordt vaak onderschat. Vele ondernemers denken dat goede resultaten aan hen toekomen. Echter ze zaten net toevallig vaak in de goede hoek op het goede moment. Neem bijvoorbeeld 100 mensen die de AEX moeten voorspellen. Er heeft er altijd wel een gelijk. Is dit dan kunst om goed te voorspellen, of gewoon dom geluk?
Het grappige is dat van de 100 mensen er altijd een het beste het voorspelt heeft. En die wordt geïnterviewd. De overige 99 die er naast zitten niet. Zelfde is met succesvolle ondernemers: zij overleven, en daar wordt de kunde aan toegeschreven. Terwijl het vaak ook geluk is (zonder geluk vaart niemand wel).
Toepassing op investeringen
Hoe kun je heb bovenstaande van zwarte zwanen nu toepassen op je (belegging)investeringen?
Spreiding
Spreidt je beleggingen over meerdere sectoren. De kans dat alle sectoren tegelijkertijd instorten is kleiner dan dat 1 sector instort. Voorbeeld: met de Corona crisis is de complete luchtvaartsector ingestort. Ongeacht of je nu solide of geen solide luchtvaartinvestering had.
Defensieve aandelen en dividend
Zorg bij de spreiding er voor dat je een aantal defensieve aandelen bezit die regelmatig dividend uitkeren ondanks enige economische toestand. Denk hierbij aan voedingsbedrijven, supermarkten, bepaalde basis industrieën die altijd nodig zijn, enz. Kijk eens naar de lijst van dividend aristocrats. Ook in crisis tijd zullen deze aandelen in waarde dalen, maar niet zo snel als de rest. Wat deze bedrijven wel doen in crisistijd is dividend uit blijven keren. Dat levert dan een vaste stroom aan inkomsten op, ook in crisis tijd.
Buffer
Ondanks alle spreiding, zijn er toch momenten waarop alle investeringen instorten: in 2008/2009 ging alles omlaag. Aandelen, huizen en ook goud ging initieel omlaag. Het enige wat daar tegen helpt is een cash buffer (zie noodpotje en fuck you money) en fysiek bezit van goud.
Beperk je leverage
Warren Buffet zei dat er 3 manieren zijn om failliet te gaan: vrouwen, drank en leverage. Leverage is investeren met geleend geld in aandelen of onroerend goed, of beleggen in hefboomproducten (hefboom = leverage) zoals opties en turbo’s. Beleg nooit met geleend geld. Blijf weg van opties en turbos. Bij vastgoed kan het nog wel, maar ook daar moet je de hefboom beperken. Zoals we in de periode 2009 tot en met 2013 hebben gezien, kunnen de huizenprijzen met 25% zakken. Op het moment dat het dan even tegenzit met verhuur, maar je door hoge leverage flinke hypotheekkosten, dan kom je in acute geldnood. Als je dan onder de prijs moet gaan verkopen werkt de leverage flink tegen je en houd je een stevige schuld aan over.
Gevoeligheid voor negatieve zwarte zwanen
Er zijn aandelen waarbij je er van uit kunt gaan dat ze gevoeliger zijn voor zwarte zwanen dan anderen. Bijvoorbeeld: het Uranium winningsbedrijf Cameco. Ook al doen ze het jaar na jaar goed. Er hoeft op de wereld maar weer iets te gebeuren met een kerncentrale als incident en de vraag naar Uranium zakt in omdat dan uit voorzorg weer kerncentrales worden stilgelegd en de bouw van nieuwe kerncentrales jaren wordt uitgesteld. In 2011 met de Fukushima ramp, direct 30% eraf en binnen paar maanden tot 50% eraf. Totaal niet te voorspellen.
Gevoeligheid voor positieve zwarte zwanen
Omgekeerd kan ook voorkomen: de positieve zwarte zwaan. Een bedrijf wat het uitzonderlijk goed doet en zal blijven door. Dit omdat men en in een goede markt zit en een uitstekende leiding heeft. De kracht van zo’n bedrijf wordt vaak onderschat. Voorbeelden hiervan zijn Microsoft, Apple, Google, Amazon, ASML. Als je denkt wat gaat het goed, ik ga verkopen, dan ben je dus te snel aan het verkopen geweest en heb je de kracht onderschat.
Ook hier kunnen negatieve zwarte zwaan voorkomen door malaise in de chips sector, of door onverwachts overheidsingrijpen. Dus 100% voorspellen gaat niet!